Jadłospis w diecie lekkostrawnej
To przykładowy jadłospis w diecie lekkostrawnej, zalecanej w stanach zapalnych żołądka i jelit. Dostarcza ok 1700 kcal, składa się z 5 posiłków. Gramatury opisują produkt przed obróbką (z wyj. nasion i orzechów). Tego typu dieta w dłuższej perspektywie może doprowadzić do niedoborów żywieniowych, dlatego moim priorytetem jest znalezienie alternatywnych a w miarę lekkich produktów, które dostarczą cennych składników odżywczych. Zazwyczaj jest to kwestia indywidualna i wymaga dokładnej samoobserwacji.
Śniadanie
Kasza jaglana jest zazwyczaj dobrze przyjmowana przez pacjentów na diecie lekkostrawnej. Ma wartości odżywcze i nie podnosi szybko poziomu cukru we krwi jak wiele “białych” produktów (mąka pszenna, biały chleb, biały ryż). Siemię lniane mielone jest lepiej przyjmowane niż w całości. Warto je mielić raz na 3-4 dni i przechowywać w lodówce. Składniki w nim zawarte mają działanie przeciwzapalne i “powlekające” dla błony śluzowej przewodu pokarmowego. Owoce w tej postaci można też zagotować.
DELIKATNA JAGLANKA, 412 kcal
- 5 łyżek kaszy jaglanej (50g)
- 2 łyżki mleczka kokosowego z puszki (20ml)
- 1 łyżka mielonego siemienia lnianego
- 1 łyżka syropu ryżowego (15g)
- pół mango (ok 100g)
- pół banana (80g)
Przygotowanie: kaszę przepłukać pod bieżącą wodą. Wymieszać ze 100ml ciepłej wody, dodać mleczko kokosowe i gotować 15 minut, zestawić połączyć z syropem, siemieniem, odstawić na 10 minut pod przykryciem. Zjeść z musem (zblendowane obrane mango z bananem).
II śniadanie
W diecie lekkostrawnej często jest problem z trawieniem surowych warzyw. Warto więc poszukać zamiennika, żeby nie rezygnować z tych cennych produktów. Proponuję pasty z gotowanych na parze warzyw, tutaj z marchewki i papryki. Jeśli pomidory są dobrze tolerowane, można dodać płaską łyżeczkę koncentratu pomidorowego.
WAFLE Z TWAROŻKIEM I PASTĄ WARZYWNĄ, 333 kcal
- 4 wafle ryżowe bez soli (40g)
- 4 łyżki twarogu półtłustego (80g)
- pasta: 1 mała marchewka, ćwiartka papryki czerwonej, łyżeczka oliwy, szczypta cukru, odrobina bazylii, oregano, natki pietruszki
Przygotowanie: marchewkę i paprykę gotować na parze do miękkości (marchew ok 30 minut, paprykę 15 minut), obrać ze skórki, zblendować lub rozgnieść z oliwą, cukrem i ziołami. Wafle posmarować twarożkiem i pastą.
Obiad
Gotowanie na parze jest najzdrowszą metodą obróbki termicznej, pozwala na zachowanie wartości odżywczych (potas w ziemniakach i buraku) i takiej struktury białka w mięsie, która dobrze się trawi. Aby mięso nie straciło na soczystości można je zawijać w rękaw foliowy. W stanach zapalnych trzeba też zachować ostrożność w spożyciu soli, ponieważ dodatkowo pobudza wydzielanie soków żołądkowych. Jej zamiennikiem mogą być zioła, naturalne przyprawy (bez glutaminianu sodu), czy sól potasowa.
ZIEMNIAKI Z KURCZAKIEM W ZIOŁACH, BURACZKI, 486 kcal
- 300g ziemniaków
- 130g fileta z kurczaka
- łyżeczka masła, koperek, zioła prowansalskie
- 1 średni burak
- 1 łyżka oliwy
Przygotowanie: Wszystkie składniki można ugotować na parze (piętrowo lub obok siebie). Fileta delikatnie natrzeć solą i ziołami prowansalskimi, naciąć nożem i umieścić w środku masło i koperek, zawinąć w rękaw do pieczenia. Ziemniaki i buraka obrać, pokroić na kawałki podobnej wielkości, ułożyć po bokach kurczaka i gotować na parze 30 minut. Po ugotowaniu buraka można zetrzeć na tarce i wymieszać z oliwą i kilkoma kroplami soku z cytryny.
Podwieczorek
Kisiel jest delikatnym deserem, a przygotowany ze świeżych owoców będzie dużo bardziej wartościowy niż ten z torebki.
KISIEL TRUSKAWKOWY, 160 kcal
- 1 szklanka (150g) mrożonych truskawek (lub świeżych w sezonie)
- 1 czubata łyżeczka (8g) cukru trzcinowego
- 1 łyżka (8g) skrobi ziemniaczanej
- 1 łyżka mielonego siemienia lnianego (10g)
Przygotowanie: truskawki zagotować w filiżance (150ml) wody z cukrem. Skrobię rozpuścić w 2 łyżkach zimnej wody. Truskawki zdjąć z ognia i wymieszać ze skrobią, po chwili dodać siemię. Można również wykorzystać połowę truskawek do zagotowania, a drugą połowę zblendować i dodać do gotowego kisielu (w ten sposób zachowamy troszkę witaminy C)
Kolacja
Jeśli w diecie lekkostrawnej pojawiają się warzywa czy owoce warto je obierać ze skórki. Chleb Graham może okazać się dobrą alternatywą dla zwykłego białego pieczywa (które jest w tym przypadku często zalecane), ale to każdy musi sam przetestować. Wielu moich pacjentów dobrze na niego reaguje.
KANAPKI Z SZYNKĄ I JAJKIEM NA MIĘKKO, 307 kcal
- 2 kromki chleba graham (60g)
- 2 łyżeczki masła (10g)
- 2 plastry szynki drobiowej (30g)
- 1 jajko (50g)
- kilka plasterków ogórka bez skórki (50g)
- koperek
- opcjonalnie 2-3 łyżki serka homogenizowanego naturalnego
Przygotowanie: jajko ugotować na miękko (wyciągnąć je godzinę wcześniej z lodówki albo potrzymać 2-3 minuty w ciepłej wodzie aby zbliżyło swoją temperaturę do pokojowej, wrzucić do wrzącej wody ze szczyptą soli i gotować 5 minut). Serek może zastąpić majonez.
Cały jadłospis dostarcza dokładnie 1699 kcal, w tym 18,8% pochodzi z białek (79g), 28,6% z tłuszczu (54,8g) i 52,6% z węglowodanów (223g). Mimo swojej “lekkostrawności” udało się pokryć zapotrzebowanie na witaminy B1, B2, niacynę i B6 powyżej 100% RDA. W dłuższej perspektywie przy takiej diecie można przemyśleć suplementację wapniem i witaminą D. Podkreślam, że dostosowanie takiego jadłospisu jest ściśle indywidualne, gdyż nie wszyscy będą tolerować chleb Graham, kaszę jaglaną czy jajka. Jest to przykład zdrowej alternatywy i zależy ona od stanu zdrowia pacjenta.